Էվոլյուցիա Էվոլյուցիան կենսաբանական պոպուլյացիաների հաջորդական սերունդներում  ժառանգական հատկանիշների փոփոխությունն է։ Էվոլյուցիոն գործընթացի արդյունքում կյանքի կազմավորման բոլոր մակարդակներում՝ տեսակներից, անհատական օրգանիզմներից մինչև մոլեկուլներ առաջանում է  կենսաբազմազանություն։ Կյանքի էվոլյուցիոն պատմության ընթացքում նոր տեսակների առաջացման շարունակական գործընթացը՝  տեսակառաջացումը, տեսակների ներսում ընթացող փոփոխությունները՝  անագենեզը  և տեսակների ոչնչացումը նկարագրվել են ձևաբանական և կենսաքիմիական հատկանիշների ընդհանուր գծերի, այդ թվում՝ ԴՆԹ֊ի հաջորդականությունների միջոցով։ Այս ընդհանուր հատկանիշները ավելի շատ են … More Դարվինի էվոլյուցիոն տեսություն, էվոլյուցիայի շարժիչ ուժերը

Մենդելի երկրորդ օրենք՝ Հիբիդների առաջին սերնդում ռեցսիվ հատկանիշը չի դրսևորվում, այն ի հայտ է գալիս երկրորդ սերնդում և կազմում սերնդի առանձնյակների մոտ 25%-ը: Այս օրինաչափությունն իր արտացոլումն է գտել Մենդելի երկրորդ օերնքում, որն ստացել է «ճեղքավորման օրենք» անունը: Այն պնդում է, որ առաջին սերնդի հիբիդները հետագա բազմացման արդյունքում տալիս են ճեղքավորում, նրանց սերնդում նորից հայտնվում … More Մենդելի երկրորդ օրենք

Մենդելի առաջին օրենքն իրենից ենթադրում է առաջին սերնդի միակերպության կանոնը։ Եթե խաչասերվող օրգանիզմները միմյանցից տարբերվում են մեկ հատկանիշով, ապա այդպիսի խաչասերումը կոչվում է միահիբրիդային խաչասերում: Միահիբրիդային խաչասերման ժամանակ ուսումնասիրվում է միայն մեկ հատկանիշ։ Փորձի ընթացքը՝ Մենդելը խաչասերեց ոլոռի դեղին և կանաչ բույսերով սերմերը։ Մենդելը իր փորձում օգտագործեց ոլոռի այն բույսերը, որոնք մի քանի սերունդ հետազոտվող … More Մենդելի առաջին օրենք

Օրգանիզմում հատկանիշների ժառանգման օրինաչափությունների մասին գիտությունը կոչվում է գենետիկա։ Այս ուսումնասիրում է ժառանգականության և փոփոխականության օրենքները։ Ավստրիացի գիտնական Գրեգոր Մենդելը 19-րդ դարի վաթսունական թվականներին առաջինը մշակեց գենետիկական հետազոտությունների մասին մեթոդները և տվեց հատկանիշների ժառանգման հիմնական օրինաչափությունները։ Ժառանգականություն և փոփոխականություն՝ Ժառանգականություն ասելով մենք հասկանում ենք ծնողական օրգանիզմներում՝ իրենց հատկանիշների զարգացման առանձնահատկությունները հաջորդ սերունդինին փոխանցելու հատկությունն ու … More Ժառանգականություն և փոփոխականություն

Գենոտիպ Գենոտիպ — օրգանիզմի գեների ամբողջություն և դրանց փոխհարաբերությունները միմյանց հետ, ներառյալ ալելները և գեների կապը քրոմոսոմում: Նեղ իմաստով այս հասկացությունը կարող է նշանակել գենի կամ գեների խմբի բոլոր ալելները, որոնք վերահսկում են օրգանիզմի ցանկացած հատկանիշ, իսկ ավելի լայն իմաստովօրգանիզմի բոլոր ժառանգական հատկությունների ամբողջությունը, որոնք գրանցված են նրա ԴՆԹ-ում (ներառյալ ոչ կոդավորող): հաջորդականություններ), որոնք որոշում … More Գենոտիպ և ֆենոտիպ

Օրգանիզմների անհատական զարգացումը կամ օնտոգենեզը սկսվում է զիգոտի ձևավորման պահից մինչև տվյալ օրգանիզմի մահը կամ վախճանը։ Անհատական զարգացումը՝ օնտոգենեզը, բաժանվում է երկու ժամանակահատվածների՝ սաղմնային զարգացում և հետսաղմնային զարգացում։ Սաղմնային զարգացման շրջանը տևում է օրգանիզմի զիգոտի առաջացման պահից մինչև նրա ծնվելը կամ ձվաթաղանթից դուրս գալը։ Հետսաղմնային զարգացման շրջանը սկսվում է օրգանիզմի ձվաթաղանթից դուրս գալուց կամ ծնվելուց … More Օրգանիզմների անհատական զարգացում

Ի՞նչ է ուսումնասիրում կենսաբանությունը՝ «Կենսաբանություն» բառը գալիս է “Bios” — կյանք, և “Logos” — գիտություն բառերից։ Կենսաբանությունը կենդանի օրգանիզմների մասին է, որոնք ապրում են Երկրի վրա։ Կենդանի օրգանիզմները մեր մոլորակի վրա շատ բազմազան են։ Դրանք են՝ կենդանիները, բույսերը, բակտերիաները և մյուսները։ Ամեն օր կենսաբանները և գիտնականները բացահայտում ու նկարագրում են կենդանի օրգանիզմների ավելի ու ավելի … More «Ի՞ՆՉ Է ԿԵՆՍԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ» ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ցիտոպլազմա Ցիտոպլազման բջջի հիմնական բաղադրամասն է ու նրա կիսահեղուկ ներքին միջավայրը: Ցիտոպլազմա տերմինը առաջացել է հունարեն «ցիտոս»-զետեղարան, բջիջ և «պլազմա»-կերտված, ծեփած բառերից։ Ցիտոպլազման անօրգանական աղերի և տարբեր օրգանական նյութերի ջրային լուծույթ է: Նրանում գերակշռում են սպիտակուցները: Ցիտոպլազմի բաղադրությունը հարաբերականորեն կայուն է, թեև ցիտոպլազմի և բջջի շրջակա միջավայրի միջև անընդհատ տեղի է ունենում նյութերի փոխանակություն, իսկ ցիտոպլազմում շարունակվում … More Ցիտոպլազմա՝ կառուցվածքը, գործառույթը

Նուկլեինաթթուները ոչ պարբերական կենսապոլիմերներ են, որոնց մոնոմերները նուկլեոտիդներն են։ Դրանք 1869 թ․ առաջինը հայտնաբերել է շվեյցարացի կենսաքիմիկոս Ֆ․ Միշերը բջջի կորիզում, որտեղից էլ առաջացել է նուկլեինաթթուների անվանումը /լատ․ nukleos — կորիզ/։ Կան երկու տեսակի նուկլեինաթթուներ՝ դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթու՝ ԴՆԹ, և ռիբոնուկլեինաթթու՝ ՌՆԹ։  Դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթու։ ԴՆԹ-ի մոլեկուլը կազմված է պարուրաձև փաթաթված երկու պոլինուկլեոտիդային շղթաներից։ Յուրաքանչյուր նուկլեոտիդ կազմված է ազոտական հիմքից, ածխաջրից և ֆոսֆորական թթվի մնացորդից։ ԴՆԹ-ի նուկլեոտիդում … More Նուկլեինաթթուներ, դրանց գործառույթները։ Գենետիկական ծածկագիր։ ԱԵՖ

Բջջի օրգանական նյութերը։ Բջջի հիմնական օրգանական նյութերից են սպիտակուցները, նուկլեինաթթունները, ածխաջրերը, ինչպես նաև ճարպերը և մի շարք համեմատաբար փոքր մոլեկուլներ՝ հորմոնները, գունակները, ամինաթթուները, նուկլեոտիդները և այլն։ Բջիջները զանազանվում են տարբեր քանակի օրգանական նյութերի պարունակությամբ։ Օրինակ, բուսական բջիջներում գերակշռում է ածխաջրերի, իսկ կենդանական բջիջներում՝ սպիտակուցների քանակը։ Բջջի օրգանական նյութերից շատերը, օրինակ՝ սպիտակուցները կամ նուկլեինաթթուները, կենսաբանական պոլիմերներ են, որոնք կազմված … More Օրգանական նյութեր՝ Սպիտակուցների, ածխաջրերի, լիպիդների ֆունկցիաները և բազմազանությունը